Menu

Viện Hợp tác Nghiên cứu Ung thư & Phát triển Sức khỏe Cộng đồng

Tìm hiểu về căn bệnh ung thư có tỷ lệ mắc mới nhiều nhất hiện nay tại Việt Nam

Gan là một cơ quan quan trọng trong cơ thể, là cơ quan chính để thanh lọc độc tố, có vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa thức ăn và dự trữ nhiên liệu dưới nhiều dạng khác nhau. Gan bị tổn thương sẽ dẫn tới chức năng gan bị suy giảm mạnh, trong đó nguy hiểm và phổ biến nhất là ung thư gan. Tại Việt Nam, tỉ lệ mắc ung thư gan tăng rất nhanh trong vòng 20 năm qua. Năm 2000, số ca mắc mới ung thư gan tại nước ta chỉ có 5.700 ca, sau đó tăng lên 9.400 ca năm 2010, ung thư gan là bệnh ung thư có tỉ lệ mắc mới cao nhất trong năm 2018 với 25.335 trường hợp mới mắc và đặc biệt tỷ lệ tử vong do căn bệnh này gần tương đương số người mắc bệnh. 
 

 
Ung thư gan gồm có ung thư gan nguyên phát và ung thư gan thứ phát. Ung thư gan nguyên phát phát triển từ các tế bào trong gan, ung thư gan thứ phát do các tế bào ung thư ở các bộ phận khác của cơ thể và đi vào gan gây ra các khối u di căn. Ung thư biểu mô tế bào gan là loại ung thư gan nguyên phát phổ biến nhất chiếm trên 80%, xảy ra ở cả người lớn và trẻ em.
 
Nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan
 
Theo chuyên gia Bệnh viện K cho biết, ung thư gan khó sàng lọc phát hiện sớm vì ở giai đoạn sớm biểu hiện của bệnh thường mơ hồ, người bệnh ít chú ý tới. Trong đó có 80% ung thư gan là dạng ung thư biểu mô tế bào gan nguyên phát.
 
Tỷ lệ mắc ung thư gan ngày càng gia tăng tại Việt Nam
Dưới đây là 5 nguyên nhân chính gây ung thư gan khiến mà chúng ta thường dễ mắc phải nếu không duy trì chế độ sinh hoạt hợp lý:
 
Xơ gan
 
80% bệnh nhân mắc ung thư biểu mô tế bào gan có biểu hiện của xơ gan, do đó các yếu tố nguy cơ của xơ gan cũng được xem là yếu tố nguy cơ của HCC.
 
Bình thường, gan có màu nâu, mềm, nhẵn. Khi bị xơ, gan bị đổi sang màu vàng nhạt, các mô gan được thay thế bằng mô xơ, sẹo, gan cứng, bề mặt sần sùi do các cục u nổi lên. Những người thường xuyên lạm dụng rượu bia, đồ uống có cồn sẽ có nguy cơ xơ gan cao hơn so với người không sử dụng những đồ uống đó.
 


 
 Viêm gan B và viêm gan C
 
Với ung thư gan, người ta đã xác định được nguyên nhân hàng đầu là do virus viêm gan B hoặc C. Đây là 2 loại virus gây nhiễm trùng mạn tính, được ví là "sát thủ thầm lặng" dẫn đến xơ gan và ung thư gan.
 
Trên 80% bệnh nhân ung thư gan là do tiến triển từ viêm gan virus B, khoảng 5% bệnh nhân ung thư gan được xác định là do virus viêm gan C.
Đáng nói, cả viêm gan B và viêm gan C đều diễn tiến hết sức âm thầm, thường khi bệnh bước vào giai đoạn nặng (xơ gan, ung thư gan) bệnh mới có những biểu hiện rõ ràng hơn. Trong đó, đến nay viêm gan C vẫn chưa có vắc xin phòng bệnh.
Theo số liệu mới nhất, Việt Nam có khoảng 20 triệu người nhiễm virus viêm gan B (15 triệu) và C, trong đó khoảng 8 triệu người đang trong tình trạng viêm gan, xơ gan và ung thư gan., nằm trong top cao của khu vực và thế giới.
 
Rượu bia
 
Uống rượu bia thường xuyên là nguyên nhân quan trọng của xơ gan. Xơ gan do rượu chiếm khoảng 15% các trường hợp mắc ung thư gan.
 
Tổ chức nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC) xếp rượu bia là tác nhân gây ung thư mức độ 1. Đây là nguyên nhân trực tiếp gây ra một số bệnh ung thư phổ biến gồm: gan, thực quản, thanh quản, vú, đại trực tràng, dạ dày.
 
Tác hại dễ thấy nhất của rượu bia là làm tổn thương các tế bào gan, gây xơ gan, dẫn đến ung thư gan.
 
Thừa sắt
 
Bệnh thừa sắt (hemochromatosis), bệnh di truyền tyrosin huyết, và bệnh viêm gan mạn tự miễn thể hoạt động là nguyên nhân gây xơ gan và làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển gây ung thư gan.
 
Ngoài ra, các yếu tố khác ít có bằng chứng thuyết phục như nhiễm độc tố aflatoxin B1 (được tiết ra từ nấm Aspergillus), steroid androgenic, thorotrast (chất cản quang), thuốc uống tránh thai, và bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.
 
Biểu hiện ung thư gan
 
Ung thư gan ở giai đoạn đầu thường rất khó phát hiện. Phần lớn người bệnh đến khám khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn muộn gây khó khăn cho việc điều trị. Ở giai đoạn sớm của ung thư có thể gặp các triệu chứng của viêm gan mạn tính hoặc xơ gan tiến triển:
 
•    Chán ăn
•    Đau, nặng tức vùng hạ sườn phải
•    Trướng bụng.
•    Vàng da, củng mạc mắt,…
 
Trong giai đoạn muộn hơn của ung thư gan, các triệu chứng trên rõ ràng hơn, hoặc xuất hiện thêm các biến chứng của bệnh:
 
•    Sụt cân không rõ nguyên nhân.
•    Buồn nôn, nôn, mệt mỏi, chán ăn.
•    Luôn có cảm giác ngứa
•    Trướng bụng.
•    Đau, nặng tức vùng hạ sườn phải
•    Vàng da, củng mạc mắt.
•    Đi ngoài phân trắng/bạc màu.
 
 


 
Điều trị ung thư gan thì ngoài các phương pháp truyền thống như phẫu thuật, xạ trị, hoá trị, dùng thuốc nhắm trúng đích, việc điều trị ung thư gan hiện nay có thêm các phương pháp nút mạch, đốt sóng cao tần, đốt u bằng vi sóng, laser, điện đông, tiêm cồn tuyệt đối qua da, ghép gan... Tùy thuộc vào vị trí, kích thước, giai đoạn của bệnh cũng như các bệnh lý kèm theo các bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị tốt nhất cho người bệnh. 
 
 Việc phòng tránh ung thư gan không phải quá khó, miễn sao chúng ta thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng chống, có lối sống lành mạnh.
 
Điều chỉnh hợp lý lượng thịt và đường nạp vào hàng ngày
 
Thịt khi vào dạ dày sẽ được chuyển hóa thành chất béo và được lưu trữ trong gan, do đó ăn quá nhiều thịt sẽ gây tổn thương gan.
 
Một gánh nặng lớn nữa cho gan đó chính là  đường - xuất hiện trong các loại đồ ngọt, đồ uống giải khát, bánh kẹo…. Thói quen ăn thiên về đồ ngọt nhiều cũng sẽ mang lại phản ứng bất lợi cho gan.
 
Hãy giảm lượng thịt và đường lại để chắc chắn rằng bạn đang không ăn quá mức, tăng cường thực phẩm xanh như trái cây và rau.
 
 


 
Duy trì chế độ nghỉ ngơi, sinh hoạt lành mạnh, không rượu bia và thuốc lá
 
Rượu bia và thuốc lá là con đường dẫn tới ung thư gan nhanh hơn ở những người bị viêm gan B, C.Nếu muốn gan khỏe mạnh, hãy tránh xa rượu bia và thuốc lá.
 
Bên cạnh đó, ngày nay nhiều người ngủ rất muộn và thức khuya đã trở thành một trạng thái bình thường của họ. Một số người làm việc cả ngày lẫn đêm, khiến cho gan hầu như không được nghỉ. Khi cơ quan này không được thư giãn, nghỉ ngơi đầy đủ sẽ ảnh hưởng đến việc tự sửa chữa các tế bào chết, và sẽ khiến nó rơi vào trạng thái cực kỳ mệt mỏi, dần yếu đi và bị tổn thương.
 
Vì vậy, lời khuyên dành cho các bạn là ngay lập tức chú ý đến việc điều chỉnh lịch sinh hoạt, chú ý nghỉ ngơi phù hợp, vận động ngoài trời với cường độ phù hợp. 
 
Cải thiện chức năng gan kịp thời
 
Nếu bạn kiểm tra sức khỏe thấy chỉ số bất thường về men gan và bilirubin, nghĩa là các tế bào gan đã bị tổn thương tương đối nghiêm trọng. Hãy bổ sung các loại thực phẩm và thuốc chứa vitamin C, vitamin B và các loại thuốc khác có tác dụng tốt cho gan. Tuy nhiên, cần ghi nhớ rằng quá nhiều thuốc sẽ làm tăng gánh nặng cho gan, nó cũng sẽ ảnh hưởng đến sự hấp thụ của cơ thể, đồng thời làm trì hoãn thời gian phục hồi chức năng gan.
 
 


 
Ung thư gan hiện nay vẫn là nỗi ám ảnh với nhiều người vì tiên lượng khó hơn các bệnh ung thư khác và đặc biệt đây là căn bệnh đang gia tăng ở Việt Nam.  Theo các chuyên gia cách tốt nhất để phòng ngừa, phát hiện ung thư gan là khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần, đặc biệt là những bệnh nhân có yếu tố nguy cơ cao như xơ gan, viêm gan mạn tính do rượu, viêm gan virus B, C,…. Ngoài ra tiêm đầy đủ vacxin phòng viêm gan B, tránh tiếp xúc với các hóa chất độc hại dễ làm tổn thương gan để giảm nguy cơ mắc bệnh. Khi nghi ngờ mắc ung thư gan, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm máu, thăm chụp cắt lớp, sinh thiết gan… để đưa ra kết luận chính xác.

 

Theo benhvienK.vn